Tarih Bilimi Nedir 9

Gün, geçmiş dönemin incelenmesi bilimidir.[2] “Gün”, geçmiş zamanda olan vakaların incelenmesinin tarafı rabıta, bu olaylarla müteallik bilgilerin ayyaşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile de ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan veya insan-dışı ayırtı gözetmeksizin, bucak ve dakika aralığının kestirildiği bir geçmiş dakika dilimde, saik-sonuç ilişkisi kurup, doküman ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir bilimsel niteliği olan disiplin olan tarih, rastgele bir ilim kümesine dahil edilmez; çünkü tarih, her sahaın geçmişini inceleyebilecek derece geniş bir disiplindir. İnsanlık geçmişi sözcük konusu başüstüneğunda, yazının icadından önceki zamanlara “tarih öncesi” denir.

Günî inceleme, geçmiş zamandaki vakalara müteallik tüm bilgilerin, vakaların vuku bulduğu dönemin şartları çekmece önüne aldatmaınarak, olanaklı başüstüneğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Gün, yaşanan vakaların bir henüz evetşanabilmesi kabil bir olasılık olmadığından huy bilimlerindeki kabil deney ve gözleme dayanamaz.

Gün sözcüğünün Batı dillerindeki eş karşılığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (fehvaı “tahkik”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, ses seda transfer vasıtasıyla malumat edinme anlamlarında kullanılan lafız, Attika lehçesinde görerek, şahit olarak bilme anlamlarının tarafı rabıta çok henüz geniş bir fehva içeriğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve hayvan bilgisi ve ayrıca gittikçe huy bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanımıyla tarih, “doğrulanmış olgular kümesi”nden ayrıksı bir şey değildir.[5]