Tarih Bilimi Nedir 6

Gün, geçmiş dönemin incelenmesi bilimidir.[2] “Gün”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin üstı nöbet, bu olaylarla ilgili bilgilerin aptalfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile bile ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan yahut âdemoğlu-dışı üstelikı gözetmeksizin, yan ve vakit aralığının kestirildiği bir geçmiş vakit dilimde, menşe-sonuç ilişkisi kurup, belge ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir akademik disiplin olan tarih, rastgele bir ilim kümesine dahil edilmez; çünkü tarih, her düzlükın maziini inceleyebilecek denli geniş bir disiplindir. İnsanlık mazii hanek konusu olduğunda, edebiyatın icadından önceki zamanlara “tarih öncesi” denir.

Günî tetkik, geçmiş zamandaki olaylara merbut bütün bilgilerin, olayların vuku bulduğu devrin şartları dide önüne düzenınarak, olanaklı olduğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Gün, yaşanan olayların bir elan evetşanabilmesi kabilinden bir muhtemellık olmadığından tabiat bilimlerindeki kabilinden deney ve gözleme dayanamaz.

Gün sözcüğünün Batı dillerindeki müşterek hakkındalığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (medlulı “tahkikat”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, çav ahiz kanalıyla haber edinme anlamlarında kullanılan lafız, Attika lehçesinde görerek, şahit olarak bilme anlamlarının üstı nöbet çok elan geniş bir medlul içeriğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve hayvan bilgisi ve ayrıca derece derece tabiat bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanılamamıyla tarih, “doğrulanmış olgular kümesi”nden özge bir şey bileğildir.[5]