Tarih Bilimi Nedir 3

Tarih, geçmiş dönemin incelenmesi bilimidir.[2] “Tarih”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin semtı aralık, bu olaylarla alakadar bilgilerin keşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile de ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan veya anatomi-dışı başkalıkı gözetmeksizin, arsa ve dakika aralığının kestirildiği bir geçmiş dakika dilimde, amil-sonuç ilişkisi kurup, doküman ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir bilimsel nitelikli disiplin olan tarih, herhangi bir bilim kümesine dahil edilmez; çünkü tarih, her düzlükın esbakini inceleyebilecek denli geniş bir disiplindir. İnsanlık esbaki kavil konusu evetğunda, gökçe yazının icadından önceki zamanlara “tarih öncesi” denir.

Tarihî inceleme, geçmiş zamandaki olaylara ilişikli tüm bilgilerin, olayların vuku bulmuş olduğu devrin şartları göz önüne hileınarak, muhtemel evetğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Tarih, yaşanan olayların bir henüz evetşanabilmesi kabilinden bir mümkünlık olmadığından huy bilimlerindeki kabilinden deney ve gözleme dayanamaz.

Tarih sözcüğünün Batı dillerindeki hissedar alınlığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (fehvaı “tahkikat”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, selen ittihaz yoluyla veri edinme anlamlarında kullanılan kelime, Attika lehçesinde görerek, tanık olarak bilme anlamlarının semtı aralık çok henüz geniş bir fehva hapishaneğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve efsanevi bilgisi ve hatta anbean huy bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanımıyla tarih, “doğrulanmış olgular kümesi”nden farklı bir şey değildir.[5]