Duydum Ki Bir Kızın Olmuş 6

Türkü, Türkiye’nin sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen ahali şiirlerinin her çeşidine verilen ad. Türkü sözcüğü, Türk adının sonuna, nazarıitibar eki olan “î” ekinin getirilmesiyle ortaya çıkmıştır. “Türkî”, Türk ile dayalı ve Türk’e özgü valörında da kullanılır.

Türkü, kendine özgü ve sınırlı bir ezgi ile söylenen, hece ölçüsüyle yazılan ve giderek anonimleeğlenceli bir nazım biçimidir. ırlamakler anne dörtlüklerle, onu izleyen nakaratlardan oluşur. ırlamaklerdeki dörtlüklere (üçlük yahut ikilik bile olur) “bent” adı verilir. Nakaratlar ise ahali dilinde “rabıt” ve “kavuştak” olarak adlandırılır. Kavuştaklar her ezgiden sonra tekrar edilen ikilik (evet da elan çok) dizelerdir.

ırlamaknün sınırlı bir şekli yoktur. Bir koşma, bir semai, bir destan evet da herhangi bir ahali şiiri türkü ezgisiyle söylendiğinde türkü evet. Bu yüzden türkü tipinin en sarih özelliği melodisidir. ırlamakler hece ölçüsünün her kalıbıyla söylenir. Yani hece skorsı bakımından bir sınırlama olmaz.

ırlamaklerin yetişkin çoğunluğu anonimdir evet da ağızdan ağza söylenirken söyleyeni kaybolmuşdolaşma. ırlamakler bu şekilde ahaliın varlıkı olurlar ve ahaliın her kesimine hitap fail sanat adamılar tarafından albümlerde, konserlerde ve canlı performanslarda kullanılan yaygın bir müzik türüdür. ırlamakler çoğu kez, bir huy olayı evet da bir kahramanlık karşıtsında doğar ve yayılırlar. ırlamakler, doğdukları bölgenin özelliklerini koruyamazlar. Taşındıkları bölgelerde kişilerin, belde adlarının, hatta konuların de değiştiği görüldüğü muhtevain, nerede doğduklarını saptamak sinerjileşir.

Mahmut Ragıp Gazimihal, ezgilere gereğince usulsüz ve usullü türküler olarak iki tefrik yapar. Usulsüz olanlar; divan, bozlak, koşma, hoyrat ve Çukurova’yı muhtevaine saha uzun havalardır. Usullü olan türküler grubunda ise alelumum katakulli havaları belde hileır ki bunlara Konya’da oturak havası, Şanlıurfa’da şikeste çekicilik adı verilmektedir.

Türklerde davranışlenen konulara gereğince bile sınıflama karşılayıcı yazarlar vardır. Konularına gereğince türküler:

Ninniler
Çocuk türküleri
Tabiat türküleri
Aşk türküleri
Kahramanlık ve askerlik hizmeti türküleri
Merasim türküleri
İş türküleri
Muhaliflıklı türküleri
Ölüm türküleri (Ağıt)
Piyes türküleri
Zevk ve efsanevi türküleri
Zeybek ve derebeyi türküleri
Cinayetler ve keskinklı olaylarla alakalı türküleri
Güldürücü türküleri