Duydum Ki Bir Kızın Olmuş 1

Türkü, Türkiye’nin sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen umum şiirlerinin her çeşidine verilen ad. Türkü sözcüğü, Türk adının sonuna, ilişik eki olan “î” ekinin getirilmesiyle ortaya çıkmıştır. “Türkî”, Türk ile ilgili ve Türk’e özgü manaında da kullanılır.

Türkü, kendine özgü ve muayyen bir ezgi ile söylenen, hece ölçüsüyle kırlan ve zamanla anonimlehandan bir nazım biçimidir. Türküler asıl murabbaklerle, onu izleyen nakaratlardan oluşur. Türkülerdeki murabbaklere (üçlük veya ikilik bile mümkün) “bent” adı verilir. Nakaratlar ise umum dilinde “saz” ve “kavuştak” olarak adlandırılır. Kavuştaklar her ezgiden sonra yeniden edilen ikilik (evet da elan çok) dizelerdir.

Türkünün muayyen bir şekli yoktur. Bir koşma, bir semai, bir destan evet da rastgele bir umum şiiri türkü ezgisiyle söylendiğinde türkü olur. Bu yüzden türkü tipinin en belirgin özelliği melodisidir. Türküler hece ölçüsünün her sözıbıyla söylenir. şu demek oluyor ki hece sayısı bakımından bir sınırlama olmaz.

Türkülerin makro çoğunluğu anonimdir evet da ağızdan ağza söylenirken söyleyeni kaybolmuştur. Türküler bu şekilde umumın dünyalıkı olurlar ve umumın her kesimine seslenme fail sanat erilar aracılığıyla albümlerde, konserlerde ve canlı performanslarda kullanılan yaygın bir çalgı türüdür. Türküler çoğu posta, bir tabiat vakaı evet da bir kahramanlık karşıtsında doğar ve yayılırlar. Türküler, doğdukları bölgenin özelliklerini koruyamazlar. Taşındıkları bölgelerde kişilerin, önem adlarının, ayrıca konuların da değiştiği görüldüğü derunin, nerede doğduklarını saptamak kudretleşir.

Mahmut Ragıp Gazimihal, ezgilere gereğince usulsüz ve usullü türküler olarak iki başkalık yapar. Usulsüz olanlar; divan, bozlak, koşma, hoyrat ve Çukurova’yı derunine saha uzun havalardır. Usullü olan türküler grubunda ise ekseriya düzen havaları önem hileır ki bunlara Konya’da oturak havası, Şanlıurfa’da şikeste çevre adı verilmektedir.

Türklerde işçiliklenen konulara gereğince bile sınıflama fail yazarlar vardır. Konularına gereğince türküler:

Ninniler
Çocuk türküleri
Huy türküleri
Aşk türküleri
Kahramanlık ve bayrakaltı türküleri
Resim türküleri
İş türküleri
Mukabillıklı türküleri
Ölüm türküleri (Ağıt)
Düzen türküleri
Karakter ve hayvan türküleri
Zeybek havası ve derebeyi türküleri
Cinayetler ve çığlıkklı olaylarla alakalı türküleri
Güldürücü türküleri